Een verslag vanuit het perspectief van een docent ‘filosoferen met kinderen’ met studenten van de lerarenopleiding kleuter – en lager onderwijs bij Howest.
Docent: Inge Duytschaever
Studenten: Marta-Luna Cools, Yana Dekempe, Yoshi Dewachter, Lisa-Marie Talloen
Praktische filosofie en podcasts lijken voor elkaar gemaakt. Vertrekken van een filosofische vraag, luisteren, prikkelende doorvraagvragen stellen, en dan over het hele proces reflecteren tijdens het knippen plakken van de opname. Met wat technische vaardigheden kom je tot resultaten waarbij je als docent niet alleen een unieke inkijk krijgt in de begeleiding en reflectie van de studenten, maar waar het ook fijn is om naar te luisteren.
Als je een podcast maakt oefen je heel wat vaardigheden die een filosofisch gespreksleider nodig heeft en maak je tegelijkertijd materiaal dat tastbaar is en waarover je kan reflecteren. “Is dit een filosofisch gesprek? Is het een goede vraag? Was ik sturend?”
Stap 1: het thema verkennen
We vertrokken van de test van human ‘Welke filosoof ben ik?’. Deze test bestaat jammer genoeg niet meer (dit werd bevestigd door Stine Jensen). Een alternatieve start kan ook gebeuren met de filmpjes van Durf te denken waarbij de student een laagdrempelige keuze kan maken voor een ‘persoonlijke’ filosoof.
Iedereen bestudeert een paar uur de persoonlijke filosoof, wat niet altijd eenvoudig is. Eventjes enkele uren Kant bestuderen zorgt er nog niet voor dat je het gevoel hebt de materie te beheersen. De doelstelling was om een glimp te krijgen van de complexiteit van bepaalde kwesties, om inzicht te krijgen in welke kant (of Kant) een gesprek kan uitgaan over, bijvoorbeeld, de aard van de mens. Vervolgens worden het gedachtengoed en de kwesties aan de anderen voorgesteld. De studenten begeleiden zelf de dialogen rond hun filosofische vragen en oefenen in gespreksbegeleiding met de medestudenten. Doordat de denkwereld rond de kwesties al wat werd verkend, werkt het doorvragen ook beter.
Stap 2: storyboard/tijdsblad
Het storyboard gebruiken we om het proces van de podcast lineair in de tijd uit te schrijven. De studenten bedenken een intro, schrijven een denkbeeldige dialoog uit rond hun gekozen vraag, en bepalen de duur van elk puzzelstukje. Door een verhaal op te splitsen in lineaire, hapklare brokken, kan de student zich zonder afleiding op elke cel afzonderlijk concentreren. Uiteraard maakt ook de zoektocht naar intro-muziekjes en jingles het proces helemaal af.
Ironisch genoeg bleek dat de studenten veel sneller weg waren met deze manier van werken dan de docent. Databanken met gratis geluiden, storyboards en sjablonen, de studenten wisten er snel een keuze in te maken. Terwijl de docent worstelde met de technische aspecten van podcastproductie, de sjablonen voor story boards, het opnametoestel, formaten van wavs en mp3, flitsten de studenten door met hun vakkundige bewerkingen. In plaats van zich te verliezen in avonden lang interessante geluiden selecteren op gratis geluidendatabanken, waren zij al snel aan het knippen en plakken.
Stap 3: opname in de Podgrot studio van Howest
Om een podcast op te nemen en finaal te monteren kan je aan de slag met je gsm en gratis montageprogramma’s zoals Audacity. Om het geluid te verbeteren kan je het geheel ook door Adobe Speech Enhancer halen. Zonder professioneel materiaal raak je dus al heel ver. Om het productieve en creatieve gevoel helemaal echt te maken is een opname in een studio wel de kers op de taart. Howest heeft een opnamestudio met echte microfoons, de podgrot, dus wij trokken ervoor naar Kortrijk.
Wat een interessante bijkomstigheid is bij het opnemen in de studio, is dat we intensiever geconfronteerd worden met het luisteren naar onszelf. Bij wijze van opwarming hebben we in de studio eerst enkele korte filosofische gesprekken begeleid onder studenten, en meteen naar de opnames geluisterd. Door gesprekken op te nemen krijg je een vertragend effect, er wordt minder door elkaar gepraat en interventies zijn bedachtzamer.
Als voorbereiding hadden de studenten opnames gedaan van gesprekken in hun stageschool. Deze opnamestukjes werden allemaal netjes gelabeld en in juiste volgorde in de Road Caster Pro geladen. Met dit toestel kan je meteen per geluid een knop indrukken en life alles aan elkaar praten en plakken.
Ondanks het avontuur als ‘podcast onbeholpen docent’, waren de resultaten van de studenten absoluut de moeite waard, je krijgt een uniek en entertainend inzicht in wat er gebeurt in de stageklas. Via een verslag verslag gaven studenten ook weer welke interventies beter konden en wat het effect was van hun vragen. Op die manier krijg je als docent inzicht in wat studenten zelf opmerken over hun begeleiding en wat ze in de toekomst anders gaan aanpakken. Dat is heel waardevol en maakt evalueren overbodig. Als er bijvoorbeeld sturende vragen werden gesteld, of te weinig denktijd was om te antwoorden, dan was dit inzicht zichtbaar in het verslag.
Conclusie
Als docenten streven we er naar om onze studenten te inspireren en uit te dagen met innovatieve opdrachten en daarnaast ook het evalueren plezant te maken voor de docent. De ‘podcast maken’ opdracht was daar een voorbeeld van, hoewel het mij in een ietwat ironische positie bracht. Door de expertise van onze studenten te omarmen, zelfs als ze ons op technologisch gebied een stapje voor zijn, was het een prettig, motiverend en leerrijk proces.
Podcast voorbeeld
Lisa-Marie Talloen: https://www.youtube.com/watch?v=lzFo-E8RJuo
