Onderzoek over filosoferen met jongeren

Uitgelicht

Thecla Rondhuis – Philosophical Talent 
Deze Engelstalige doctoraatsverhandeling gaat over de filosofische denkpatronen van jongeren. Er worden fascinerende voorbeelden genoemd van jongeren die, zonder dat ze dat zelf doorhebben, gedachten van bekende filosofen verwoorden. Een meisje dat op de vraag van haar moeder om haar kamer op te ruimen, antwoordt: ‘Bestaat rommel als niemand die kan zien?’, bijvoorbeeld.  Dit doctoraat kunt u hier inkijken. 

Rooholla Mozaffaripour e.a. – ‘Individual’ in Education according to the Fundamentals of Existence Philosophy: Emphasizing Ideas by Buber and Kierkegaard
De auteurs van dit artikel vertrekken van belangrijke denkers in de existentialistische filosofie om te pleiten voor de socratische methode in het onderwijs. Ze menen dat leraren de socratische methode kunnen gebruiken voor een één-op-één-interactie met leerlingen die hen toelaat om zichzelf te worden. Hier vindt u het artikel.

Ann Pihlgren  – Socrates in the Classroom 
Deze Engelstalige doctoraatsverhandeling onderzoekt wat de effecten van socratische gesprekken met kinderen zijn en hoe deze precies bereikt worden. Er wordt ook ingegaan op de valkuilen van de werkvorm: de auteur benadrukt dat een socratisch ‘seminarie’ vooral duidelijk onderscheiden moet worden van werkvormen in ‘gewone’ klascontext.  Het doctoraat vindt u hier.

Bernadette Wynants – Rapport sur l’introduction de philosophie dans l’enseignement 
Uit dit rapport wordt duidelijk hoe het staat met filosofieonderwijs in Wallonië. Ook hier gaan stemmen op voor beter, en onafhankelijker, filosofieonderwijs. Het rapport vindt u hier

Karel van der Leeuw – Philosophical Dialogue and the Search for Truth
Welke rol heeft de dialoog in de traditie van de filosofie? In deze paper wordt die vraag beantwoord door zowel naar de Europese als de Chinese traditie te kijken. Daarnaast onderzoekt de auteur hoe de socratische dialoog de waarheid probeert te vinden.  Hier kunt u het onderzoek lezen.

Achtergrondliteratuur

Bouchet, L. 2014. Philosopher pour se retrouver: La pratique philo pour devenir libre et oser être vrai. Paris: Marabout.

Brenifier, O. 2002. Enseigner par le débat. Rennes: CRDP. Link

De Schrijver, J., De Poorter, J., Cornelissen, E. en Anthone, R. 2013. “Leren onderzoeken door te filosoferen in het wetenschapsonderwijs”.Filosoferen in het wetenschapsonderwijs: Jaarboek van de biologie. VOB, 43-52.

Fisher, Alec. 2001. Critical Thinking: An Introduction. Cambridge: Cambridge University Press.

Imants, Jeroen, en Oolbekkink, H., red. 2009. Leren denken binnen het schoolvak. Antwerp: Garant.

Kessels, J., Boers, E. en Mostert, P. 2003. Vrije ruimte. Filosoferen in organisaties. Amsterdam: Boom.

Nelson, L. 1994. De socratische methode. Onder redactie van J. Kessels, vertaald door J. Kessels. Amsterdam: Boom.

Poppelmonde, W., Van Rossem, K., de Swaef, G. en Fransoo, P. 2001. Filosoferen met jongeren. Antwerpen: Kluwer.

Rondhuis, N.T..W. 2005. Philosophical Talent: Empirical investigations into Philosophical Features of Adolescents’ Discourse. Rotterdam: Veenman.

Splitter, Laurance J. en Sharp, A. M. 1995. Teaching for Better Thinking: The Classroom Community of Inquiry. Melbourne: ACER

Van Rossem, K. en Bolten, H. 2014. “Socratisch beraad.” In In gesprek blijven over goede zorg, onder red. van H. Van Dartel en B. Molewijk, 96-112. Amsterdam: Boom.